Vuurwerk: milieuvervuilend en ongezond

Of je nou voor of tegen consumentenvuurwerk bent: het is een feit dat vuurwerk heel erg milieuvervuilend en ongezond is. 
Stel dat vuurwerk helemaal niet zou bestaan, en het zou nu uitgevonden worden. Grote kans dat het niet goedgekeurd zou worden, denk ik. Groot gevaar voor de volksgezondheid en de natuur.

Persoonlijk heb ik een enorme hekel aan vuurwerk. Misschien komt het omdat ik enigszins hoogsensitief ben: ik kan slecht tegen teveel prikkels zoals lawaai, stank, onrust, onverwachte geluiden/beelden, e.d. Vooral van de harde knallen word ik gek, van de stank krijg ik hoestbuien en van het onverwachte afsteken op allerlei plekken word ik doodsbang. 

Maar belangrijker: vuurwerk is ontzettend vervuilend voor zowel de lucht, het water en de bodem. En vuurwerkdampen zijn heel ongezond. Binnen blijven dus, met ramen en deuren dicht en zelfs ventilatieklepjes/schuifjes maar even gesloten houden...

Fijnstof, zware metalen en afval

Gekopieerd van de website van MilieuCentraal: 
Het afsteken van vuurwerk vervuilt de lucht, vooral met fijnstof, waarop zware metalen meeliften. 
De eerste twee uur van het nieuwe jaar is de concentratie fijnstof wel 40 keer zo hoog als normaal. Het inademen ervan is schadelijk voor de gezondheid, vooral voor mensen met een zwakke gezondheid of longziekte.
Ook zorgt vuurwerk voor bodem- en watervervuiling. Dat komt door het fijnstof dat neerdaalt en door onverbrande vuurwerkresten. Boosdoeners zijn de zware metalen in vuurwerk: barium, antimoon en strontium, die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier. En koper, dat bij te hoge concentraties giftig is voor het waterleven.

Knalvuurwerk bestaat vooral uit buskruit. Siervuurwerk bevat daarnaast ook zware metalen die zorgen voor de kleur- en geluidseffecten. Vanwege die zware metalen geeft siervuurwerk meer schadelijke uitstoot dan knalvuurwerk.
Naar schatting dertig procent van het afgeschoten vuurwerk is illegaal. In zulk vuurwerk kunnen zeer schadelijke stoffen zitten, zoals cadmium en perchloraat. Daarom is illegaal vuurwerk gevaarlijker en schadelijker voor het milieu.

Luchtvervuiling
Vuurwerk veroorzaakt luchtvervuiling. Het gaat vooral om fijnstof, en daarop liften zware metalen mee. Op oudejaarsavond kort na middernacht schieten de concentraties omhoog. De concentratie ligt op 1 januari vaak wel zeven tot acht keer zo hoog als de normale dagconcentratie. Vooral de eerste twee uur van het nieuwe jaar zijn ze wel vaak tientallen keren zo hoog als normaal.
Het inademen van fijnstof is schadelijk voor de gezondheid. Met name mensen die last hebben van hun longen of een zwakke gezondheid hebben, zullen hier last van hebben. Dat gebeurt vooral tijdens jaarwisselingen waarbij het windstil is en niet regent; het fijnstof blijft dan langer hangen. Wie last heeft van de luchtvervuiling, kan het beste een aantal uren na middernacht binnen blijven.

Bodem- en watervervuiling
De schadelijke stoffen in onverbrande resten van vuurwerk en in de kleine stofdeeltjes, dalen neer en komen dan vooral in de bodem terecht. Het gaat dan om schadelijke zware metalen, zoals koper, barium, strontium en antimoon, en in het geval van illegaal vuurwerk mogelijk ook cadmium. Barium, antimoon en strontium zijn schadelijk voor de gezondheid van mens en dier. Koper is in hoge concentraties giftig voor dieren die in het water leven, en schadelijk voor planten.
Gaandeweg verplaatst de vervuiling zich naar het oppervlaktewater. Via deze weg levert vuurwerk een forse bijdrage aan de ophoping van zware metalen in het milieu. Die zware metalen kunnen niet worden afgebroken door biologische processen en blijven dus het milieu vervuilen. Voor koper worden de milieunormen in het water overschreden. Vuurwerk draagt daaraan bij: ongeveer achttien procent van al het koper in het oppervlaktewater komt uit vuurwerk.

Vuurwerkafval
Elk jaar zijn er meer dan 800 vrachtauto’s nodig om al het afval van vuurwerk op te ruimen. Dat afval is hoofdzakelijk karton en papier, met de nodige onverbrande zware metalen erin. Het is belangrijk dat al het afval snel wordt opgeruimd, zodat de metaalresten niet kunnen uitspoelen naar de bodem en het oppervlaktewater. Vuurwerkresten kunnen bij het huishoudelijk afval.

Gehoorschade
Knalvuurwerk belast het milieu minder dan siervuurwerk, maar het geeft wel meer kans op gehoorschade. Naar schatting 800 tot ruim 1.600 mensen lopen jaarlijks blijvende gehoorschade op. Dat gebeurt vooral bij degenen die het vuurwerk afsteken, of er dichtbij in de buurt staan. Ook zorgt vuurwerk elk jaar voor overlast en stress bij mens en dier. 

Milieutips:

• Koop geen vuurwerk, steek geen vuurwerk af.
• Ga niet naar buiten met oud-en-nieuw als het niet nodig is, houd ramen en deuren gesloten.
• Houd je kinderen en huisdieren zo nodig ook binnen.
• Wil je wel vuurwerk afsteken, doe dit dan alsjeblieft niet in de buurt van andere mensen en dieren, en belangrijk: ruim daarna al het afval op!

Een fijne, rustige jaarwisseling gewenst!