Leer

De meeste leren schoenen, handschoenen, kleding, banken en andere producten van leer zijn helaas niet diervriendelijk en milieuvriendelijk geproduceerd. Gelukkig zijn er veel duurzame plantaardige alternatieven.

Vee-industrie

Leer is geen afvalproduct van de vlees- en melkindustrie, maar een winstgevend bijproduct. 
Er is helaas nog geen keurmerk waaraan je kunt zien dat leer/suède afkomstig is van dieren uit de biologische landbouw. De koeien leven dus meestal in de vee-industrie, waar ze vaak worden gecastreerd, onthoornd en geoormerkt zonder verdoving. Ze komen weinig of niet buiten. Tijdens transport hebben ze vaak last van angst, verwondingen, extreme temperaturen en gebrek aan water. 
Het zachtste leer, voor de bovenkant van schoenen, handschoenen, jassen en portemonnees, is meestal gemaakt van hele jonge kalfjes. Vanwege de zachtheid wordt het populairste leer zelfs gemaakt van ongeboren kalfjes!

Broeikasgassen, water, mest

Het fokken van koeien (of ze nu vlees, melk of leer produceren) zorgt voor veel milieuvervuiling. Dierlijke mest vervuilt zowel de lucht als het water. Koeien produceren de broeikasgassen CO₂ en methaan. Voor de productie van veevoer worden bossen gekapt, met als gevolg nog meer broeikaseffect. Het omzetten van veevoer naar vlees, melk en leer kost enorm veel aardoppervlakte, energie, water en voedsel. Het massaal houden van dieren zorgt voor een scheve wereldvoedselverdeling.

Looien met gif

Net als wol, is leer niet 'natuurlijk'. Om het natuurlijke rottingsproces van de huid tegen te gaan, looit men namelijk het leer. Hierdoor stopt de biologische afbreekbaarheid. Voor het looien worden zeer giftige stoffen gebruikt. De hoeveelheid afval en vervuiling afkomstig van de leerindustrie is enorm. De chemicaliën die gebruikt worden in de leerindustrie zijn zo giftig dat mensen die werken in leerlooierijen meer dan gemiddeld lijden aan kanker en aandoeningen aan de luchtwegen.
Bovendien gebruikt de leerindustrie erg veel energie, water en grondstoffen.

Kunststof

Ondanks dat kunststof vaak wordt gezien als milieuvervuilend, is het vele malen milieuvriendelijker dan leer. De meeste schoenenwinkels verkopen ook kwalitatief goede schoenen van kunststof, kunstleer en stof. Handschoenen en andere kleding zijn uiteraard ook volop te koop van verschillende soorten stof en kunststof.

Milieutips

• Koop schoenen van stof of kunststof, waar geen of zo weinig mogelijk leer in zit. Dit is te zien aan het label, zie het plaatje hiernaast. 
• Koop handschoenen en kleding van (biologisch) katoen, linnen, acryl, of andere (kunst)stoffen.
• Toe aan een nieuw bankstel? Kies voor stof of kunststof.
• Doe zo lang mogelijk met je schoenen, kleding en andere spullen. Duurzaam duurt het langst! 
• Zijn je schoenen of kleding toch versleten of passen ze niet meer, gooi ze dan in de speciale kledingcontainers, in de zak van Max of breng ze naar de kringloopwinkel of rommelmarkt.

Papierbesparing

Brieven, kranten, folders, tijdschriften, printjes, kopietjes, enveloppen, boodschappenlijstjes, kassabonnen, dozen, wc-papier... Nederland behoort qua papierverbruik tot de top 10 van landen in de wereld.

Bossen

Deze papierbehoefte kost veel bossen, ruimte, energie en afvalstoffen. 
Vaak is er in die bossen weinig biodiversiteit en geen duurzaam bosbeheer. Omdat monoculturen gevoelig zijn voor ziekten worden vaak veel bestrijdingsmiddelen gebruikt. Bovendien wordt door houtkap het broeikaseffect versterkt, omdat CO2 vrijkomt die de bomen anders zouden vastleggen.

Kringlooppapier

Kringlooppapier is het meest milieuvriendelijke papier, qua houtverbruik, energieverbruik, luchtvervuiling (giftige stoffen, zwaveldioxide), waterverbruik, watervervuiling en afval. Kringlooppapier is tegenwoordig te koop in zeer goede kwaliteit en in verschillende kleuren. Printers en kopieerapparaten lopen er niet meer op vast.
Ook wc-papier, papieren zakdoekjes, tissues en zelfs maandverband e.d. zijn te koop van kringlooppapier. Nee, dat is niet hard en stoffig, maar gewoon zacht en comfortabel!

Voor houtvrij papier is veel hout nodig!

De term houtvrij is misleidend. Voor de productie van houtvrij papier kookt men het hout in een mengsel van chemicaliën, waardoor de lignine (houtstof) oplost en de cellulose achter blijft. Hierdoor is 'houtvrij' (=ligninevrij) papier van betere kwaliteit dan houthoudend papier, maar het rendement ligt veel lager. Voor de productie van houtvrij papier is namelijk twee keer zo veel hout nodig als voor de productie van houthoudend papier! Geen milieuvriendelijke keus dus.

Printen

Toen ik in de jaren '90 bij de Milieuzorggroep op mijn werk actief was, raadden we iedereen aan om vergaderstukken, uitnodigingen e.d. vooral niet per e-mail te versturen, want dan zou iedereen het enkelzijdig uitprinten. Bovendien kostte printen toen meer energie dan kopiëren. Dubbelzijdig kopiëren en in een envelop versturen was toen milieuvriendelijker. 
Nu is dat niet meer zo; printen en kopiëren gebeurt vaak met hetzelfde apparaat en kost evenveel energie en inkt. Bovendien kunnen de meeste printers nu ook dubbelzijdig printen. En zo niet, dan kun je 't altijd op de ouderwetse manier doen: eerst de oneven pagina's printen, dan het papier er weer in leggen en dan de even pagina's printen.
Het meest milieuvriendelijk is natuurlijk om niet te printen; gewoon van je scherm lezen. Met de komst van laptops en vooral tablets wordt er gelukkig minder geprint. Sinds ik een iPad heb print ik helemaal niets meer!

Milieutips

• Stel kleinere marges, een kleinere regelafstand en een kleiner lettertype in om papier te besparen. 
• Lees zoveel mogelijk (eerst) van het (computer/tablet)scherm, print zo weinig mogelijk uit. 
• Als je een tablet hebt, kun je vergaderstukken, boeken, programma's e.d. makkelijk lezen op je tablet en hiermee veel papier besparen. 
• Doe eerst een spellingscontrole en bekijk altijd eerst het afdrukvoorbeeld op het scherm voordat je print.
• Stop kringlooppapier of papier met FSC-keurmerk in de printer en in het kopieerapparaat. In ieder geval geen 'houtvrij' papier.
• Print en kopieer altijd dubbelzijdig.
• Een kladversie printen of kopiëren kan heel goed op kladpapier (enkelzijdig bedrukt papier met een nog lege achterkant). 
• Bij sommige printers kun je ook papier besparen door twee pagina's op één pagina te printen. 
• Gebruik schrijfblokken dubbelzijdig. Bij links ingebonden blokken gaat dat makkelijker dan bij van boven ingebonden blokken.
• Koop ook wc-papier, zakdoekjes, tissues e.d. van kringlooppapier en zonder opdruk.
• Plak een nee-nee-sticker of nee-ja-sticker op je brievenbus om geen reclamefolders (en evt. huis-aan-huis-krantjes) meer te ontvangen.
• Zeg je abonnement op tijdschriften die je niet leest op.
• Via www.postfilter.nl kun je je adres laten blokkeren voor geadresseerde reclame.
• Ook lege wc-rollen, kassabonnen, boodschappenlijstjes, dozen, (venster)enveloppen, folders, brieven en cadeaupapier mogen gewoon bij het oud papier.
• Foto’s, bubbeltjesenveloppen, gelamineerd /geplastificeerd papier, waspapier en vies papier mogen niet bij het oud papier.